บทความ CMU Model

ในช่วงเวลาเดียวกันนี้เมื่อปี พ.ศ. 2563 หรือ ปี ค.ศ. 2020 ที่ผ่านมา เราต่างต้องเผชิญหน้ากับวิกฤตโรคระบาดกันแบบไม่คาดคิด จนทำให้ทุกคนต้องปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตใหม่ หรือ New normal กันถ้วนหน้า โดยเฉพาะการสวมหน้ากากอนามัย จากไม่เคยใส่ก็กลายเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ลืมไม่ได้ถ้าต้องออกจากบ้าน ซึ่งสำหรับคนในภูมิภาคอื่น อาจจะต้องปรับตัวกันมากหน่อย ทว่า สำหรับชาวภาคเหนือ กลับมีคนพูดว่า “ทำไมตอนเกิดโควิด 19 คนเชียงใหม่ถึงใส่หน้ากากกันได้เต็มเมืองอย่างสบาย ก็เพราะเขาซ้อมใส่กันตอนมีหมอกควันจาก ปัญหาไฟป่าภาคเหนือ มาหลายปีแล้วไง” ฟังดูเผินๆ เหมือนเป็นตลกร้าย ที่เป็นเหตุเป็นผล แต่ในคำพูดนี้กลับแฝงไว้ด้วยความทุกข์จากการเผชิญกับ ปัญหาไฟป่าภาคเหนือ ที่เกิดขึ้นเป็นประจำ แม้จะเป็นแค่ช่วงหนึ่งของปี แต่กินเวลายาวนานขึ้นทุกปี นอกจากการระดมอาสาสมัครดับไฟป่า ที่ตอนนี้ทำกันอย่างแข็งขันแล้ว อีกหนึ่งทางออกที่ควรจะเป็นเพื่อแก้ไขปัญหานี้ในระยะยาว นั่นคือ การระดมสมอง คิดค้นแนวทาง นวัตกรรมต่างๆ ที่จะมาจัดการกับปัญหาไฟป่าในภาคเหนือ โดยเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่ พื้นที่เศรษฐกิจและการท่องเที่ยวสำคัญประจำภูมิภาคนี้ให้ได้อย่างยั่งยืน ด้วยเหตุนี้ในภาควิชาการ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้จัดตั้งคณะทำงานเพื่อสนับสนุนการแก้ไขปัญหาหมอกควันภาคเหนือ ซึ่งเป็นการรวมตัวของคณาจารย์ในหลายสาขาวิชา ที่จะมาให้ข้อมูลที่ถูกต้อง ควบคู่ไปกับการดำเนินงานศึกษาวิจัย เสนอแนวทาง และถ่ายทอดนวัตกรรมในการแก้ไขปัญหา รวมถึงเริ่มขับเคลื่อน “CMU model” […]

จริง ๆ แล้วปัญหาหมอกควันภาคเหนือมีมานานนับ 10 ปี แต่รุนแรงขึ้นมากในช่วง 2 – 3 ปีหลัง ภาคเหนือจะถูกปกคลุมด้วยหมอกควันระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ – เมษายน ทำให้ช่วงนั้นหลายจังหวัดในภาคเหนือติดอันดับเมืองที่มีมลพิษทางอากาศแย่ที่สุดในโลก สาเหตุของปัญหาคือ การเผาพื้นที่เกษตรและไฟป่าในภาคเหนือทำให้เกิดหมอกควันข้ามแดนเพิ่มขึ้นทุกปี ส่วนใหญ่เกิดจากการเผาซากข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่ขยายพื้นที่ปลูกในที่สูง เผาอ้อยเพื่อเก็บเกี่ยว และเผาตอซังข้าวในพื้นที่ราบเพื่อเตรียมเพาะปลูกรอบต่อไป การเผาถูกมองว่าเป็นวิธีที่คุ้มค่าที่สุด เพราะต้นทุนต่ำ ใช้เวลาน้อย และทำได้ง่าย นอกจากนั้น ยังมีการเผาตามวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวบ้านในพื้นที่สูง ตามความเชื่อว่าจะทำให้ผลผลิตพืชป่า อาทิ หญ้า เลี้ยงสัตว์ ผักหวาน และเห็ดเผาะมีจำนวนเพิ่มขึ้น ล่าสุดฤดูหมอกควันปี 2563 นอกจากจะมาเร็วกว่าทุกปีแล้ว ปัญหายังทวีความรุนแรงมากขึ้น เพราะปรากฏจุดความร้อนในเขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์เพิ่มขึ้นมาก สะท้อนว่าเกิดการลักลอบเผาอันเนื่องมาจากปัญหาที่ค่อนข้างซับซ้อนในแต่ละพื้นที่ แม้แต่พื้นที่ใกล้เมืองเชียงใหม่อย่างดอยสุเทพก็สามารถมองเห็นควันไฟได้แทบทุกวัน จริง ๆ แล้วปัญหาหมอกควันภาคเหนือมีมานานนับ 10 ปี แต่รุนแรงขึ้นมากในช่วง 2 – 3 ปีหลัง ภาคเหนือจะถูกปกคลุมด้วยหมอกควันระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ – เมษายน ทำให้ช่วงนั้นหลายจังหวัดในภาคเหนือติดอันดับเมืองที่มีมลพิษทางอากาศแย่ที่สุดในโลก สาเหตุของปัญหาคือ การเผาพื้นที่เกษตรและไฟป่าในภาคเหนือทำให้เกิดหมอกควันข้ามแดนเพิ่มขึ้นทุกปี ส่วนใหญ่เกิดจากการเผาซากข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่ขยายพื้นที่ปลูกในที่สูง […]